Airstacking
Door Laura Verwey*
Airstacken is een techniek waarbij lucht via een masker of een mondstukje in de longen wordt geblazen. Het voornaamste doel van deze techniek is het verbeteren van de hoestkracht. Een goede hoestkracht is belangrijk om te voorkomen dat er slijm in de longen achterblijft en luchtweginfecties veroorzaakt. Voorwaarden voor een effectieve hoest zijn een maximale inademing, goede sluiting van de stembanden en vervolgens het aanspannen van de uitademingsspieren waardoor de lucht explosief naar buiten verplaatst wordt. Een normale hoestkracht ( Peak Cough Flow =PCF) bedraagt 360-1200 liter/minuut.
Wanneer met airstacken bereikt wordt dat de hoestkracht verbetert, eventueel gecombineerd met comprimeren (dit is duwen in de buik onder de borstkas), zou dit mogelijk kunnen leiden tot een afname van het aantal luchtweginfecties; ook de duur en de ernst van deze infecties zouden kunnen afnemen.
Door regelmatig te airstacken wordt bereikt dat de borstkas verder uitzet dan tijdens een spontane ademhalingsbeweging. Door het airstacken wordt de borstkas mogelijk soepeler gehouden. Dit is te vergelijken met het doorbewegen van armen en benen. Het stijver worden van de borstkas gaat geleidelijk en geeft over het algemeen geen klachten. Mogelijk gaat het ademen wat zwaarder met een stijve borstkas. Dit is niet direct merkbaar, echter op het moment dat mensen moeten worden beademd voelen ze in het begin spierpijn doordat de borstkas door het inblazen van lucht verder uitzet. Airstacken kan niet voorkomen dat chronische beademing bij mensen met een bepaalde spierziekte op een gegeven moment noodzakelijk wordt.
Voor wie is het geschikt?
In principe kunnen mensen met een spierziekte en verminderde hoestkracht baat hebben bij air-stacken. Dit kunnen zowel mensen zijn die al non-invasief, dat wil zeggen met een neus- of mond-neusmasker, beademd worden, als mensen die nog niet beademd worden. Voor mensen met een tracheostoma is airstacken niet nodig, zij kunnen het slijm verwijderen door uit te zuigen.
Belangrijk is wel dat de mensen die willen gaan airstacken in staat zijn met open mond lucht vast te houden, dus niet in de wangen. De lucht wordt ter hoogte van de stembanden vastgehouden. Het is ook van belang dat men in staat is een aantal instructies te begrijpen en op te volgen. Voor jonge kinderen kan dit een probleem zijn. Het is belangrijk om het airstacken dagelijks twee à drie keer toe te passen. Hiermee wordt bereikt dat men de techniek steeds beter beheerst. Als er problemen zijn met het ophoesten van slijm bijvoorbeeld tijdens een verkoudheid, kan het airstacken vaker worden toegepast.
Het Centrum voor Thuisbeademing van het UMC Utrecht (CTB Utrecht) meet de hoestkracht bij alle patiënten met een spierziekte die de polikliniek longfunctie bezoeken en bij patiënten die non-invasief beademd worden. Wanneer de hoestkracht minder is dan 300 l/min (bij volwassenen; voor kinderen is dit afhankelijk van hun leeftijd) adviseren we te starten met airstacken. Zeker wanneer blijkt dat iemand regelmatig luchtweginfecties heeft.
Waar kun je leren airstacken?
Voor airstacken kunt u terecht bij uw eigen CTB. Zo houdt bijvoorbeeld het CTB Utrecht op donderdagmiddag een spreekuur waar personen die bij dit Centrum onder controle zijn kunnen leren airstacken en met vragen hierover terecht kunnen. Afspraken hiervoor kunnen in overleg met de beademingsartsen of verpleegkundigen van het CTB Utrecht gemaakt worden.
*Verpleegkundig specialist | Divisie Kinderen, Centrum voor Thuisbeademing |Wilhelmina Kinderziekenhuis (onderdeel van UMC Utrecht)
